2019 yılı Ramazan ayı boyunca siz değerli okuyucularımıza her gün bu satırlarda dini mesajlar vermeye devam edeceğiz. Bugünkü konuğumuz Ortahisar  İlçe Vaizi Şaban Yeşildal

İSLAMDA KOMŞULUK

Fıtratı gereği yalnız yaşayamayan insan, işi, durumu ve konumu ne olursa olsun, yaşamı boyunca mutlaka yanında yakınında ve çevresinde muhtelif ilişkiler içerisinde bulunduğu biri ya da birileri vardır. Toplumsal hayatın dinamizmi ve sürekliliği de bu zorunluluğun önemli sonucudur.İnsanı bir tek nefisten, ondan da eşini yaratan Allah (cc), toplumun çekirdeği olan ailenin önemine dikkat çekmiş, hayatın yaşanır olmasını, insanın birden çok kimse ile bir arada bulunmasını, zorlukları ve güzellikleri paylaşmasıyla mümkün olacağına işaret etmiştir. Bu bağlamda aynı mesken içinde ailesiyle, çevresinde akrabası ve komşularıyla olan ilişkilerinde karşılıklı ihtiyaçtan kaynaklanan bir zorunlulukla sağlıklı düşünme ve hareket etme mecburiyeti vardır. Çünkü sırasıyla aile içinde, komşular arası ve  akrabalarla olan ilişkiler, kardeşliğin egemen olduğu toplumu oluşturmada önemli unsurlardır. Bir kimsenin ailesinden sonra en çok teşrik-i mesai kurduğu kimse komşusu olması itibariyle her gün komşusuyla defaatle yüz yüze geldiği, zor zamanında yardım istediği, sevincini ve üzüntüsünü paylaştığı bu manada ana baba ve çocuklardan daha çok komşusuyla karşılaştığı muhakkaktır.

“Allah’a ibadet edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.” ayeti, insanın toplumsal ödevlerini sıralamaktadır. Bu yüzden aile bireyleri ve akrabaya bağışlanan yakınlıktan komşusu da hissesini almalıdır. Allah ile kul arasındaki ilişkilerin verimli olabilmesi, diğer insanlarla olan ilişkilerde, onların da Allah’ın kulları olduğu gerçeğinin dikkate alınmasıyla mümkündür. Bundan dolayı Kur’an, iyiliği ve alçak gönüllülüğü birlikte yaşamanın temeli saymıştır.

Hz. Peygamber (sav) komşunun ve komşuluk hakkının önemini bildirdiği hadisinde; “Cebrail, bana komşu hakkında o kadar tavsiyede bulundu ki, onu mirasçı kılacak sandım” buyurarak, miras hakkı kazanacak kadar yakınlığı bulunanlarla olan ilişkilerin komşularla da geliştirilmesi gerektiğine işaret etmiştir.

Kişinin topluma ve dış dünyaya açılan kapısı komşusudur. Sosyal ilişki ve aktivitelerin başlangıç noktası, toplumsal dinamizmin de asıl unsurudur. İyi komşuluk ilişkileri, gerçek mslümanlığın da esaslarından biridir. Allah Resulü (sav)’nün; “Komşularına iyi komşuluk et ki gerçek müslüman olasın.” buyruğu, bu gerçeği dile getirmektedir.

İnsanın hayattan beklentisi dünyada mutluluğu yakalamak, dinin amacı ise dünya ve ahiret mutluluğunu temin etmektir. Ancak ebedi mutluluk, dünyanın geçici ve aldatıcı mutluluğuna kurban edilmemelidir. Dolayısıyla mutluluk dinin hayat veren ilkelerinde aranmalıdır. Hz. Peygamber (sav)’in; “İyi bir komşu, rahat bir binek ve geniş bir ev insanı mutlu eden sebeplerdendir.” sözü bu ilkelerin sosyal hayatı dizayn etmeye yönelik olanlarındandır.

Kötülüğünden emin olunmayan komşunun iman etmiş olmayacağını, hayırlı olanların hayrı umulan ve kötülüğünden güvende olunan; kötülerin ise hayrı dokunması umulduğu halde kötülüğünden emin olunmayan kimseler olduklarını bildiren hadisler; hızlı şehirleşmenin ve değişen çalışma koşullarının komşuluk ilişkilerine zarar vermemesi gerektiğini, birlikte yaşamanın koşullarına uymanın gerekliliğini ifade etmesi bakımından önemlidir.

İnsanın mükerrem bir varlık olması, inancı, etnik kökeni ve sosyal konumu dikkate alınmadan dokunulmaz haklara sahip olmasını gerekli kılar. Başkalarıyla alay etmenin ve onları hakir görmenin, kötülük olduğu, tırnak ucu kadar da olsa böyle bir muamelenin komşuya reva görülmesi, cennetten mahrumiyetin gerekçesi olarak bildirilmektedir.

  Hastalandığında ziyaretine gitmek, öldüğünde cenazesini kaldırmak, borç istediğinde imkân nispetinde yardımcı olmak, darda kaldığında yardımına koşmak, başarısını tebrik etmek ve felaket anında teselli etmek komşuya karşı olan sorumluluklar arasındadır.